Gehoorbescherming

Laatste maatregel

Risico's op het werk moeten worden bestreden volgens de arbeidshygiënische strategie. Dat houdt in dat persoonlijke beschermingsmiddelen alleen worden ingezet als meer fundamentele maatregelen niet mogelijk zijn. Helaas veronderstellen velen dat het ter beschikking stellen van gehoorbescherming een volwaardige maatregel is. Gehoorbescherming kan onvermijdelijk zijn, het kent vele nadelen zoals beperkte of slechte communicatie, vermindering van de hoorbaarheid van signalen (zowel noodsignalen als geluiden waarmee processen, bewerkingen of handelingen mee worden beoordeeld) en vooral: toezicht en handhaving.

Berekenen effect

Gehoorbescherming wordt geleverd met specificaties die de werking, de geluiddemping, aangeven. De werking wordt aangegeven in oktaafbanden, in een Hoog Midden Laag (HML) aanduiding, en in een eengetals-aanduiding SNR. Hoe makkelijker de berekening van de demping, hoe slechter de betrouwbaarheid. De metode in oktaafbanden vergt meting van de blootstelling in oktaafbanden. Dat gebeurt niet altijd, slechts weinig toestellen kunnen dat meten indien ook bijvoorbeeld een piekwaarde simultaan moet worden bepaald. Veel van de meters die zijn gemaakt voor het bepalen van lawaai op het werk kunnen LAeq, LCeq en LCpiek simultaan meten. Indien men beschikt over de blootstelling in LAeq en LCeq dan kan de HML methode worden gebruikt. Een grafisch hulpmiddel maakt deze berekening betrekkelijk eenvoudig.

Demping in de praktijk

De praktijkwaarden van de geluiddemping van gehoorbescherming wijkt flink af van de werkelijkheid. Uitgebreide testen geven aan dat de specificaties van de fabrikant te optimistisch zijn. Dat ligt voor een deel aan de normen zoals die door alle farbrikanten worden gebruikt, die normen gaan bijvoorbeeld uit van geoefende gebruikers en een gering aantal proefpersonen.
Er zijn in grote lijnen twee benaderingen om een meer realistische geluiddemping te berekenen aan de hand van de fabrikantspecificaties. Veel Nederlandse arbeidshygiënisten gaan uit van de gemiddelde demping per oktaafband en brengen dan tweemaal de standaarddeviatie in mindering, dat in plaats van eenmaal de standaarddeviatie zoals door de norm wordt aangegeven. Mogelijk wordt daarmee de afwijking tussen norm en praktijk nog onderschat.

Een eenvoudigere methode is om gebruik te maken van praktijkonderzoeken die per type gehoorbeschermer de afwijking in beeld brengen. De BGIA (Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung) berekende de volgende reductiewaarden:

Bovenstaande reducties worden afgehaald van de demping zoals, bijvoorbeeld met de HML methode, is berekend.

Overprotection

Belemmering van communicatie en slechte waarneming van signalen zijn al genoemd in de eerste paragraaf. Dat is deels inherent aan gehoorbescherming maar kan ook het gevolg zijn van een te hoge demping. Otoplastieken met een zo vlak mogelijk filter geven de minste verstoring van de waarneming, maar ook deze kunnen beter zorgvuldig worden gedimensioneerd: kies niet meer demping dan nodig is.

gehoorbescherming